Suy nhược cơ thể sau sinh – Triệu chứng, Nguyên nhân và Cách chữa trị

Dược sỹ Nguyễn Thị Thu Hiền 2019-12-10 09:14:16

Suy nhược cơ thể sau sinh là tình trạng phổ biến ở các bà mẹ bỉm sữa, tích tụ lại sau quá trình mang thai, sinh nở vất vả.

Sau khi sinh, nếu không kịp thời điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và chăm sóc hợp lý, cơ thể người mẹ dần bị suy kiệt nhanh chóng, ảnh hưởng tới cả sức khỏe, tinh thần của mẹ và bé.

Vậy đâu là dấu hiệu cho thấy phụ nữ bị suy nhược cơ thể sau sinh? Người thân và gia đình cần phải làm gì để phục hồi sức khỏe cho người mẹ? Cùng lắng nghe những tư vấn, chia sẻ của bác sĩ về tình trạng suy nhược sau sinh ngay sau đây!

1. Triệu chứng suy nhược cơ thể sau sinh ở phụ nữ

Mất sữa, ít sữa có thể là triệu chứng suy nhược cơ thế sau sinh

Bố cu Pin có hỏi: “Thưa bác sĩ, sau khi sinh vợ tôi thường xuyên mệt mỏi, chán ăn, lại thêm tình trạng mất sữa khiến cô ấy hay cáu gắt. Liệu đây có phải dấu hiệu của bệnh suy nhược cơ thể sau sinh không ạ?”

Trả lời:

Suy nhược cơ thể sau sinh tùy mức độ nặng nhẹ mà biểu hiện ở mỗi người sẽ có sự khác nhau. Các biểu hiện phổ biến nhất của tình trạng này bao gồm:

• Ít sữa, mất sữa: Tinh thần căng thẳng mệt mỏi làm giảm tiết sữa ở bà mẹ sau sinh.
• Thay đổi tâm lý, thường xuyên cáu gắt vô cớ: Do những thay đổi trong cơ thể và căng thẳng khi chăm con nên nhiều chị em không thể điều khiển được cảm xúc của mình dẫn tới tình trạng bốc hỏa, tâm trạng thay đổi thất thường, thường xuyên cáu gắt vô cớ.
• Ăn không ngon miệng, chán ăn, sụt cân nghiêm trọng.
• Suy nghĩ tiêu cực: Chị em phụ nữ bị suy nhược cơ thể rất dễ lo âu, thần kinh yếu và hay suy nghĩ tiêu cực, dễ bị trầm cảm.
• Mất ngủ thường xuyên: Khó đi vào giấc ngủ, trằn trọc và giấc ngủ thường nông, ngủ không ngon.
• Phụ nữ sau sinh hay bị chóng mặt, đau đầu, cơ thể mệt mỏi, không có sức lực.
• Phụ nữ sau sinh bị gầy, da xanh xao, tái nhợt: Thiếu chất dinh dưỡng cần thiết khiến cơ thể gầy yếu, làn da không duy trì được sắc hồng hào, da trở nên xanh xao và tái nhợt.
• Chân tay lạnh: Người bị suy nhược cơ thể thường hay thiếu máu. Đó là lý do khiến cho chân tay thường xuyên bị lạnh.
• Phụ nữ sau sinh hay quên: Chị em phụ nữ sau sinh bị suy nhược cơ thể thường hay quên, khó tập trung suy nghĩ.

Như vậy, rất có thể vợ anh đang trong giai đoạn suy nhược nhẹ sau sinh. Cần theo dõi sát sao và đưa đi khám nếu tình huống trở nên nghiêm trọng.

2. Nguyên nhân phụ nữ bị suy nhược cơ thể sau sinh

Thay đổi hormone và mất máu sau khi sinh khiến phụ nữ sau sinh dễ bị suy nhược cơ thể

Mẹ Hà Thu chia sẻ: “Khoảng 2 tháng gần đây sau khi em sinh bé Tũn, em có xu hướng chán ăn, thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, ngủ mà không được, ăn uống cũng kém hơn. Thường xuyên cáu gắt, cân nặng cũng giảm đi khá nhiều khiến em rất lo lắng. Thưa bác sĩ, trường hợp này có phải là suy nhược cơ thể sau sinh không ạ? Tại sao em lại mắc phải tình trạng này sau sinh ạ?”.

Trả lời:

Chào bạn, phụ nữ sau sinh là những đối tượng bị ảnh hưởng nhiều về cả thể chất và tinh thần do những vất vả trong quá trình mang thai, sinh nở cũng chăm con sau sinh.

Có 3 nguyên nhân chính khiến cơ thể bị suy nhược sau khi sinh bạn cần lưu ý:

• Những thay đổi của cơ thể sau sinh: Mất máu, sự thay đổi về khí huyết, nội tiết tố, suy giảm tuyến giáp khiến cơ thể ốm yếu, dễ mệt mỏi, chóng mặt sau sinh.
• Dinh dưỡng kém, chế độ ăn uống không đủ chất: Việc ăn uống kiêng khem, ăn cữ không đủ chất sẽ dẫn đến thiếu máu, mệt mỏi, sức khỏe suy yếu. Bạn cần khắc phục chứng chán ăn của mình ngay để tăng cường sức khỏe.
• Tâm lý không ổn định, stress: Thường xuyên thức khuya để trông con, những căng thẳng trong cuộc sống hàng ngày cũng sẽ khiến cho cơ thể dần dần bị suy nhược. Bạn cần có những biện pháp thư giãn để tâm trạng được giải tỏa, tránh tình trạng suy nhược ngày một nặng.

Những dấu hiệu của bạn cho thấy tình trạng suy nhược đang ở mức độ nhẹ, chưa diễn ra lâu và có thể khắc phục được.

Xem thêm: 10 Nguyên nhân gây suy nhược cơ thể

3. Suy nhược cơ thể sau sinh có nguy hiểm không? Gây ra tác hại gì?

Mẹ Tuyến có hỏi “Thưa bác sĩ, tình trạng suy nhược cơ thể sau sinh có nguy hiểm không, liệu nó có gây ra tác hại gì nghiêm trọng đến sức khỏe của mẹ cũng như của bé không ạ?”

Trả lời:

Suy nhược cơ thể sau sinh có thể chữa trị được và không nguy hiểm. Tuy nhiên, trình trạng suy nhược cơ thể kéo dài sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe, tiêu biểu như:

3.1. Suy nhược thể chất, suy giảm sức đề kháng

Quá trình sinh con đã tiêu tốn của chị em phụ nữ rất nhiều năng lượng. Việc bị mất lượng máu lớn cũng khiến cơ thể mẹ sau sinh rất suy yếu.

Tháng đầu sau sinh là giai đoạn cơ thể dễ bị suy nhược và mắc các bệnh hậu sản nhất, dẫn đến tình trạng: chóng mặt buồn nôn, đau đầu, tụt huyết áp, mất ngủ, chán ăn, gầy gò sút cân,…

Đây là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn và các bệnh bắt đầu tấn công. Nếu cơ thể bị suy giảm thể chất, việc chăm sóc con cái sẽ càng trở nên khó khăn hơn, đồng thời có thể để lại di chứng về sau.

3.2. Suy nhược tinh thần người mẹ sau sinh

Những thay đổi hoàn toàn về đời sống sinh hoạt cũng như cơ thể sau sinh khiến nhiều chị em chưa kịp thích nghi.

Nhiều chị em sau sinh cảm thấy buồn bực cả ngày, dễ xúc động, dễ khóc, trở nên nhạy cảm với mọi vấn đề xung quanh. Kèm theo đó là chứng mất ngủ triền miên, không còn cảm hứng chăm sóc cho bản thân.

Bên cạnh đó, áp lực từ việc chăm sóc con cái và nỗi lo cần ăn kiêng, giảm béo sau sinh sẽ càng khiến tình trạng suy nhược cơ thể sau sinh càng thêm nghiêm trọng, có thể làm tinh thần người mẹ bị suy sụp nặng nề.

3.3. Suy nhược cơ thể sau sinh dễ dẫn tới bệnh trầm cảm

Suy nhược cơ thể sau sinh có thể khiến mẹ bị trầm cảm

Suy nhược thể chất và tinh thần sau sinh là tiền đề dẫn đến bệnh trầm cảm. Khi tinh thần bị ảnh hưởng, sự mệt mỏi kéo dài dễ kéo theo những suy nghĩ tiêu cực tích lũy từ cuộc sống hàng ngày, khiến bệnh trầm cảm có khả năng xuất hiện cao.

Bệnh trầm cảm sau sinh là căn bệnh nguy hiểm không thể xem thường. Nó khiến cho các mẹ không thể kiểm soát tinh thần và hành vi của bản thân, dẫn tới nhiều hậu quả đáng tiếc.

3.4. Cơ thể mẹ suy nhược có thể ảnh hưởng tới nguồn sữa cho con

Khi mẹ bị suy nhược cơ thể sau sinh, cả sức khỏe và tinh thần đều không tốt thì việc tiết sữa cho con sẽ bị hạn chế rất nhiều.

Các dây thần kinh, hormone tiết sữa hoạt động không ổn định khiến mẹ bị mất sữa hoặc lượng sữa ít, không đủ cho bé bú.

Như vậy, vấn đề suy nhược cơ thể sau sinh đã không còn là vấn đề riêng của mẹ mà còn có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của con. Mẹ và gia đình cần chữa trị và khắc phục ngay khi thấy bản thân có dấu hiệu suy nhược cơ thể.

4. Cách chữa suy nhược cơ thể sau sinh cho phụ nữ

Bố Bình An có gửi câu hỏi về Viên nhung hươu TW3 như sau: “Vợ tôi đang có các triệu chứng suy nhược sau khi sinh, người mệt mỏi, chân tay rã rời, buồn nôn. Vậy giờ tôi phải làm gì để chữa bệnh mệt mỏi, suy nhược cơ thể sau sinh cho bà xã? Mong được bác sĩ giải đáp. Tôi xin cảm ơn!”

Trả lời:

Phụ nữ sau sinh nên làm gì để phục hồi sức khỏe là nỗi lo của rất nhiều gia đình. Với phụ nữ bị suy nhược cơ thể sau sinh, bạn và gia đình cần lưu ý đến cả chế độ dinh dưỡng và kết hợp thêm với các biện pháp khác. Cụ thể là:

4.1. Cải thiện dinh dưỡng cho mẹ sau sinh bị suy nhược cơ thể

Chế độ dinh dưỡng cân bằng và đa dạng sau sinh sẽ giúp các mẹ cung cấp cho cơ thể nhiều Vitamin và khoáng chất cần thiết để phụ hồi sức khỏe. Đặc biệt, mẹ sau sinh bị suy nhược cơ thể cần bổ sung dinh dưỡng gấp nhiều lần.

Vậy suy nhược cơ thể sau sinh nên ăn gì?

• Cần cân đối các thực phẩm cho phụ nữ sau sinh từ 6 nhóm chất dinh dưỡng: Nhóm các loại quả; Nhóm rau xanh, rau củ; Nhóm các loại thịt, cá, trứng; Nhóm loại ngũ cốc nguyên hạt, đậu, hạt; Nhóm bổ sung tinh bột; Nhóm sữa và các chế phẩm từ sữa.
• Một số món ăn bổ dưỡng cho phụ nữ sau sinh: Thịt dê hầm gừng, Gà chưng cách thủy, Cá hồi phi lê, Cá chép đậu đỏ,…
• Với những mẹ sinh mổ, cần lưu ý bổ sung các món ăn cho phụ nữ sau sinh mổ giúp nhanh lành vết thương, lợi sữa như: Canh rau ngót nấu thịt nạc, Canh đu đủ xanh nấu móng giò, Cháo vừng đen, Tôm hấp nước dừa,…

Cũng cần lưu ý là sau sinh bị suy nhược khiến cơ thể người mẹ luôn uể oải, chán ăn, khó hấp thụ, gia đình cần chế biến các món ăn ở dạng mềm, dễ tiêu hóa và dễ ăn. Đồng thời, cần tuyệt đối tránh sử dụng các loại đồ uống, các chất kích thích như rượu bia hoặc thuốc lá…

4.2. Nâng cao đời sống tinh thần để khắc phục chứng suy nhược sau sinh

Tập yoga giúp tinh thần thư giãn hơn, khắc phục suy nhược cơ thể sau sinh

Quan tâm cải thiện đời sống tinh thần cũng giúp cơ thể sau sinh bị suy nhược nhanh chóng phục hồi, tránh xa bệnh trầm cảm.

Bố Bình An cần giúp vợ thư giãn tinh thần sau sinh bằng các phương pháp:

• Trò chuyện, trao đổi thường xuyên, hướng vợ đến những suy nghĩ tích cực.
• Gợi ý vợ thư giãn bằng những bài tập yoga nhẹ nhàng, đi bộ hoặc nghe nhạc.
• Chủ động chăm con, làm việc nhà để phụ nữ sau sinh có nhiều thời gian nghỉ ngơi hơn, tránh căng thẳng stress khiến tình trạng suy nhược cơ thể sau sinh thêm nặng.

4.3. Tập thể dục thể thao để tăng cường sức khỏe sau sinh

Vận động cơ thể đều đặn sẽ giúp các mẹ sau sinh tăng cường quá trình trao đổi chất, để cơ thể hấp thu các chất dinh dưỡng tốt hơn, loại bỏ tình trạng suy nhược, mệt mỏi sau khi sinh con.

Mỗi ngày, các mẹ chỉ cần dành ra khoảng 30 phút để tập luyện các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, đạp xe, tập yoga… là đã giúp sức khỏe cải thiện đáng kể hơn rồi đấy!

4.4. Sử dụng các loại thảo dược bổ máu cho phụ nữ sau sinh

Một phương pháp khác đến từ Đông Y giúp chữa suy nhược cơ thể sau sinh là sử dụng các thảo dược giúp bổ máu cho phụ nữ sau sinh. Các loại thảo dược, vị thuốc của Đông Y có tác dụng bổ máu tiêu biểu:

• Đương quy: Theo Đông y, đương quy có vị ngọt cay và tính ôn. Đương quy có tác dụng bổ huyết, hoạt huyết, nhuận táo nên rất tốt cho các chị em phụ nữ sau sinh bồi bổ cơ thể.
• Bồ công anh: Lá cây bồ công anh có lượng Sắt cao có thể giúp tăng cường sự hấp thu Sắt trong cơ thể giúp bổ máu. Bồ công anh cũng có tác dụng thanh nhiệt giải độc và làm mát cơ thể.
• Khổ sâm: Loại thảo dược này có tác dụng giúp cơ thể tăng cường hấp thụ Sắt. Loại thảo dược này giúp kích thích tiêu hóa và hấp thu các chất dinh dưỡng tốt hơn, khắc phục tình trạng suy nhược cơ thể sau sinh.
• Tam thất: Trong củ tam chất có nhiều acid amin, nhiều hợp chất hữu cơ tốt cho cơ thể. Tam thất có tác dụng bổ máu, chữa thổ huyết, băng huyết, máu hôi sau khi sinh đẻ.

Bạn có thể áp dụng bài thuốc sau để phục hồi cơ thể suy nhược sau sinh cho phụ nữ:

• Bài thuốc chữa suy nhược cơ thể sau sinh số 1: 12g đương quy, 12g thục địa, 8g bạch thược, 6g xuyên khung. Các vị thuốc với liều lượng như trên sắc với 600ml nước tới khi còn 200ml. Chia nước sắc được làm 3 phần và uống trong ngày.

• Bài thuốc chữa suy nhược cơ thể sau sinh số 2: 8g tam thất bắc thái lát, 10g ích mẫu, 6g hương phụ, 10g kê huyết đắng. Các vị thuốc với liều lượng như trên đem tán nhỏ thành bột sau đó pha với nước nóng để sắc lấy nước uống.

4.5. Sử dụng Viên nhung hươu TW3 khắc phục suy nhược cơ thể sau sinh

Viên nhung hươu TW3 có tác dụng bồi bổ sức khỏe, cải thiện tình trạng suy nhược sau khi sinh hiệu quả

Ngoài các món ăn hàng ngày, chị em có thể sử dụng một số thực phẩm chức năng để tăng cường hiệu quả chữa suy nhược cơ thể sau sinh.

Sản phẩm viên nhung hươu TW3 được bào chế từ Nhung hươu (Pankal), Bột gạc hươu (Cigapan), Huyết hươu khô (Gemolen), Vitamin C, Vitamin E, Viên nhung hươu TW3 mang tới khả năng phục hồi cơ thể cho phụ nữ suy nhược cơ thể sau sinh:

• Hỗ trợ bổ huyết, ích huyết, tăng cường lưu thông máu.
• Bồi bổ cơ thể, hỗ trợ tăng cường sức khỏe, sinh lực, mạnh gân cốt.
• Hỗ trợ tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
• Hạn chế lão hóa cơ thể sau sinh.

Sử dụng viên nhung hươu ngày 2 lần, mỗi lần uống 2 viên. Dùng 1h sau khi ăn với nước đun sôi để nguội để cải thiện các dấu hiệu suy nhược cơ thể.

5. Gợi ý thực đơn dinh dưỡng cho phụ nữ suy nhược cơ thể sau sinh

Phụ nữ sau sinh cần xây dựng thực đơn ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng để phục hồi cơ thể bị suy nhược

Thực đơn cho các mẹ bị suy nhược cơ thể sau sinh phải tuân thủ theo những nguyên tắc sau đây:

• Hạn chế kiêng khem. Bạn có thể ăn hầu hết các thực phẩm chỉ trừ những đồ ăn gây dị ứng, đồ ăn sống hoặc không đảm bảo vệ sinh. Không nên ăn theo chế độ giảm ngân ngay sau khi sinh.
• Không có “nhồi nhét” càng nhiều món ăn càng tốt. Hãy ăn những thực phẩm, món ăn mà bạn thích để đảm bảo cảm giác ngon miệng.
• Chia thực ăn thành nhiều bữa nhỏ.
• Nên ăn canh trong 2 bữa chính trong ngày. Canh giúp bổ sung nước để tăng cường tiết sữa và tăng chất dinh dưỡng hấp thu cho cơ thể.
• Tránh đưa vào thực đơn một số thực phẩm như măng tươi, mướp đắng, hoa bí đỏ, rau bí đỏ,… vì chúng có thể làm giảm hoạt động của tuyến sữa.
• Tránh các món ăn, thực phẩm có thể gây ra mất sữa như: lá lốt, bạc hà, lá dâu tằm, nước trà xanh, mì tôm,…

Thực đơn tham khảo 1 tuần cho phụ nữ bị suy nhược cơ thể sau sinh:

Tình trạng suy nhược cơ thể sau sinh thực tế xảy ra không ít. Tuy nhiên chỉ cần áp dụng đúng cách phòng chống, chữa trị suy nhược qua chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt hàng ngày, mẹ hoàn toàn không cần lo lắng.

Hãy chăm sóc bản thân thật tốt để mau chóng phục hồi sức khỏe và chăm con khỏe mạnh các chị em nhé!