Phụ nữ sau sinh hay bị tê tay: Giải đáp từ A – Z 

Dược sỹ Nguyễn Thị Thu Hiền 2020-03-03 16:30:41

Phụ nữ sau sinh hay bị tê tay nhức mỏi, khó vận động, không bế con được lâu. Vì thế, đã có rất nhiều mẹ gửi câu hỏi đến chương trình nhờ giải đáp về hiện tượng này. Chúng tôi đã tổng hợp tất cả các câu hỏi của các mẹ và giải đáp trong bài viết dưới đây. Mời các mẹ cùng vào tham khảo.

1. Phụ nữ sau sinh hay bị tê tay có sao không? Liệu có nguy hiểm?

Cảm giác tê cứng ở tay khiến mẹ khó vận động hay bồng bế con

Hỏi: Chào bác sĩ. Tôi khá lo lắng khi thấy phụ nữ sau sinh hay bị tê tay. Hiện tượng này là gì và có nguy hiểm không ạ?

Đáp: Chào bạn, cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi về cho chương trình. 

Tê tay là hiện tượng ngón tay, cánh tay bị ê mỏi, tê buốt châm chích râm ran như kiến bò, kim châm hoặc giảm/mất cảm giác ở ngón tay, cử động khó khăn.  Nếu nặng thì có thể không cầm nắm được.

Phụ nữ sau sinh bị tê tay là hiện tượng thường thấy và không nguy hiểm. Nhưng nếu để lâu, nó có thể gây ra những hậu quả khác nhau và gây trở ngại khi chăm con, ảnh hưởng đến những lần mang thai tiếp. 

Về lâu dài, hiện tượng tê tay có thể làm cho:

• Lớp sụn mất đi chất bôi trơn, gây đau nhức bàn tay và cánh tay .
• Xương không còn chắc khỏe như trước .
• Có những mẹ không thể cử động do viêm nhiễm các khớp xương cốt.

Ngoài ra, tê tay sau sinh cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo những vấn đề nguy hiểm, có liên quan đến sức khỏe. Vì thế, bạn cần biết rõ nguyên nhân gây ra hiện tượng này để từ đó có phương pháp điều trị hiệu quả nhất.

2. Phụ nữ sau sinh bị tê nhức tay là do đâu?

Tê nhức tay ở mẹ sau sinh do nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên

Hỏi: Chào bác sĩ. Nguyên nhân nào khiến cho chị em sau sinh bị tê nhức tay và hiện tượng này kéo dài bao lâu?

Đáp: Chào bạn. Có khá nhiều nguyên nhân gây nên tình trạng này, phổ biến là do:

• Thiết hụt chất dinh dưỡng: Canxi, Sắt, Vitamin B1, B2, Kali, Magie, acid folic.
• Chế độ sinh hoạt không hợp lý: hoạt động nhiều sau sinh, ít nghỉ ngơi, làm việc quá sức, thói quen nằm ngồi không khoa học, tư thế cho con bú không đúng, bồng bế lâu.
• Cơ thể thay đổi hormone.
• Mắc các bệnh lý: hội chứng ống cổ tay, khớp dịch chuyển, huyết áp thấp, thoái hóa xương khớp, viêm khớp dạng thấp.

Để biết rõ về các nguyên nhân gây ra hiện tượng tê tay, bạn có thể tham khảo tại đây. Ngoài ra thì hiện tượng tê tay thường kéo dài khoảng 3 tháng đầu tiên sau khi sinh.

Bạn nên đọc: 4 nguyên nhân khiến phụ nữ sau sinh hay bị tê tay

3. Phụ nữ sau sinh hay bị tê tay ở những vị trí nào?

Hỏi: Chào bác sĩ. Theo tôi được biết, phụ nữ sau sinh thường bị tê tay ở nhiều vị trí, cần biết được chính xác vị trí đó để có phương pháp điều trị phù hợp. Điều đó có đúng không? Cụ thể phụ nữ sau sinh hay bị tê tay ở những vị trí nào và cách khắc phục ra sao?

Đáp: Chào bạn. Đúng là phụ nữ sau sinh hay bị tê tay nhiều vị trí như lòng bàn tay, từ ngón cái đến ngón giữa, ngón tay út của tay trái, đầu ngón tay của tay trái, đầu ngón tay của tay phải. Mỗi vị trí tê tay có phương pháp khắc phục riêng. Cụ thể: 

Tê ngứa bề mặt da lòng bàn tay 

Phụ nữ sau sinh bị tê ngứa lòng bàn tay

• Nguyên nhân: Do làm việc quá sức hoặc mang vác các vật nặng tác động xấu đến cổ tay, tạo áp lực cho các tế bào thần kinh ở gần bề mặt da dẫn đến hiện tượng tê ngứa lòng bàn tay.
• Phương pháp khắc phục: Nghỉ ngơi hợp lý, ngủ đủ giấc kết hợp với massage ngón tay và bàn tay một cách thường xuyên để cảm thấy thoải mái hơn.

Tê từ ngón cái đến ngón giữa

• Nguyên nhân: Thói quen làm việc không khoa học làm cho gân tay bị sưng hoặc mắc hội chứng ống cổ tay.
• Phương pháp khắc phục: Tập các bài thể dục đơn giản giúp giãn khớp, tốt cho xương cổ tay, bổ sung thực phẩm cung cấp Canxi nâng cao sức khỏe hệ xương.

Tê ngứa ngón tay út của tay trái 

• Nguyên nhân: Do vấn đề liên quan đến cột sống chèn ép lên dây thần kinh.
• Phương pháp khắc phục: Không ngồi một chỗ quá lâu. Thường xuyên vận động nhẹ nhàng như tập các bài thể dục, yoga để cột sống thư giãn, đi bộ, …

Tê ngứa toàn bộ đầu ngón tay của tay trái

• Nguyên nhân: Do thiếu Vitamin B1, B6, B12, E làm ảnh hưởng đến quá trình tạo hồng cầu, kém sản sinh năng lượng, gây mệt mỏi, thiếu máu. 
• Phương pháp khắc phục: bổ sung qua thực phẩm hoặc viên uống bổ sung theo chỉ định của bác sĩ. Tránh việc tự ý mua thuốc bên ngoài bởi có thể liều lượng mua không đúng với thể trạng.

Tê toàn bộ đầu ngón tay của tay phải 

• Nguyên nhân: Các tế bào thần kinh bị chịu áp lực hoặc phụ nữ sau sinh bị chấn thương tay, khớp vai hoặc có tiền sử bị bệnh tim mạch đều có thể xảy ra hiện tượng này.
• Phương pháp khắc phục: Giữ cho tâm lý thoải mái, vui vẻ kết hợp với việc đi bộ hằng ngày để tăng cường sức khỏe.

4. Phụ nữ sau sinh hay bị tê tay phải làm sao? 

Hỏi: “Chào bác sĩ. Sau khi sinh con, tôi bị tê tay nhưng không biết phải làm sao để làm giảm hiện tượng này. Bác sĩ chỉ cho tôi với ạ.”

Đáp: “Chào bạn. Muốn cải thiện và chấm dứt hiện tượng tê tay ở phụ nữ sau sinh, bạn nên có chế độ dinh dưỡng tốt, tập thể dục, thể thao thường xuyên, chườm nóng, massage, bấm huyệt.”

Cụ thể:

4.1. Đảm bảo có chế độ dinh dưỡng tốt

Hãy đảm bảo một chế độ dinh dưỡng tốt để khắc phục chứng tê tay sau sinh

Chế độ dinh dưỡng tốt giúp tái sinh tế bào hồng cầu mới, giảm thiếu máu, tăng thêm năng lượng, tăng cường lưu thông máu và sự chắc khỏe của xương khớp. Bạn nên bổ sung và hạn chế một số nhóm thực phẩm sau.

4.1.1. Nhóm thực phẩm cần bổ sung

Tăng cường nhóm thực phẩm tự nhiên giàu Vitamin B1, B12, Canxi, Kali, acid folic,… 

• Thực phẩm giàu Vitamin nhóm B:
  • Đậu, cá, bột yến mạch, trứng, chuối, bơ, sữa chua, pho mát, hoa quả khô, các loại hạt, quế,…. Nhóm thực phẩm này giúp hệ thần kinh, mắt, da khỏe mạnh, phòng ngừa cảm giác tê cứng và tăng cường hệ miễn dịch. 
  • Mỗi ngày, bạn nên bổ sung Vitamin B1: 1,5mg; Vitamin B1: 1,6mg, Vitamin B3: 17mgNE ,Vitamin B5: 200mg, Vitamin B6: 2mg, Vitamin B7: dưới 0,9mcg, Vitamin B9: 500 mcg, Vitamin B12: 2,8 mcg.
• Thực phẩm chứa nhiều Vitamin D, K: Tôm, cá, nấm, lòng đỏ trứng, sữa tươi nguyên kem, đậu phụ, sữa đậu nành, ngũ cốc, kem chua, rau mầm, rau xanh,… có tác dụng điều phối, chuyển hóa Canxi, giúp xương chắc khỏe, tăng cường hệ miễn dịch…. Mỗi ngày, bạn nên bổ sung 5mcg Vitamin D, 51mcg Vitamin K.
• Sữa: Sữa có chứa nhiều Canxi nên giúp xương khớp chắc khỏe, phòng ngừa loãng xương, hiện tượng tê tay. Mỗi ngày, bạn nên uống khoảng 250ml sữa (2,5 ly sữa).
• Nghệ: Nghệ có chứa hợp chất curcumin chống viêm, giảm tê và cảm giác khó chịu ở vùng bị ảnh hưởng. Vì vậy nghệ rất tốt cho phụ nữ sau sinh hay bị tê tay. Mỗi ngày, bạn nên uống 1 – 2 cốc tinh bột nghệ (200ml/cốc). Tinh bột nghê khiến cơ thể không bị nóng như khi bạn uống bột nghệ thông thường.
• Thực phẩm giàu Magie: Các loại hạt, bột yến mạch, rau màu xanh đậm, cá nước lạnh, bơ đậu phộng, bơ, socola đen, chuối, mù tạt… giúp cung cấp Magie – một trong những khoáng chất cần thiết nhất cho hơn 300 phản ứng sinh hóa trong cơ thể. Magie giúp kiểm soát các xung động thần kinh, điều hòa nhiệt độ cơ thể, sản xuất năng lượng, giải độc, giúp răng và xương phát triển khỏe mạnh, phòng ngừa hiện tượng tê ở bàn tay, bàn chân. Lượng Magie cần nạp vào cơ thể là 340 – 370 mg/ngày
• Các loại cá: Cá hồi, cá ngừ, cá mòi, các minh thái, các loại cá da trơn,…. cung cấp Vitamin D chất lượng cao nên giúp hạn chế tê bì tay chân. Ngoài ra, cá còn cung cấp omega 3 giúp phát triển trí não của trẻ. Mỗi tuần, bạn nên ăn 2 bữa cá, khoảng 360g.
• Quả mọng: Việt quất, nho, dâu tây… vừa bổ sung nhiều nước vừa làm chậm quá trình oxy hóa trong cơ thể. Đồng thời cung cấp Vitamin và chất xơ giúp mẹ sau sinh lấy lại vóc dáng, đẹp da, tăng cường miễn dịch, giảm tê tay.
• Các loại rau màu xanh đậm: Rau chân vịt, súp lơ xanh, cải xoăn, rau ngót, rau mồng tơi, rau đay… chứa nhiều Canxi, Magie, kẽm, Sắt, phốt pho, Vitamin K,…. nên tốt cho xương, ngăn ngừa hiện tượng tê tay. Ngoài ra, chúng còn giàu Vitamin A, C, chất xơ giúp giảm táo bón, giữa vóng dáng cho mẹ, nâng cao hệ miễn dịch cho bé.

4.1.2. Nhóm thực phẩm cần hạn chế

Hút thuốc lá làm cho lượng magie, canxi trong cơ thể giảm

Những đồ ăn, hoa quả… có tác động không tốt đến hệ tiêu hóa, sức đề kháng cần được hạn chế tối đa trong thời gian này.

• Thực phẩm có tính axit cao: Khi kết hợp với clo, lưu huỳnh sẽ làm cho quá trình biến đổi chất bị dừng lại, hàm lượng Magie, Canxi giảm, gây ra hiện tượng tê tay chân, thiếu máu, mệt mỏi, đau nhức người,..
• Đồ ăn mặn: Làm cho hàm lượng Canxi trong cơ thể giảm và gây ra tình trạng rối loạn Canxi, loãng xương, dẫn đến chân tay tê nặng hơn.
• Đồ uống có ga, có cồn: Có tính axit nên làm thoái hóa, loãng xương, làm cho tê tay càng nặng.
• Các chất kích kích: Cà phê, thuốc lá,… làm cho hàm lượng Magie, Canxi trong cơ thể giảm mạnh.

Bạn nên đọc: Phụ nữ sau sinh nên uống thuốc bổ gì? [Bạn đã biết]

4.2. Tập thể dục thể thao thường xuyên

Mẹ có thể kết hợp tập yoga khi chơi với con

Vận động thường xuyên để tăng cường lưu thông máu, bôi trơn các khớp, giảm cảm giác mệt mỏi, tê cứng do ngồi hoặc nằm quá nhiều. Mẹ nên lựa chọn các bài tập:

• Đi bộ nhẹ nhàng trong nhà, ngoài vườn giúp tâm trạng thoải mái, giảm cân, tiêu hóa tốt, xương khớp trở nên linh hoạt hơn. Mỗi ngày, mẹ nên đi bộ khoảng 30 phút.
• Bơi lội giúp cơ thể săn chắc, dẻo dai, lấy lại vóc dáng sau sinh nhanh chóng, thư giãn cơ thể, giảm stress. Mẹ nên bơi 3 lần/tuần, mỗi lần 60 phút.
• Ngồi thiền giúp phát triển não bộ, giảm căng thẳng lo âu, giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tăng cường hệ miễn dịch. Khi mới bắt đầu, mẹ nên thiền 5 – 10 phút mỗi ngày, sau đó tăng dần lên.
• Tập yoga giúp cơ, xương dẻo dai và khỏe mạnh hơn. Mẹ nên tập tối thiểu 15 phút mỗi ngày.

4.3. Chườm nóng

Ngải cứu rang muối chườm nóng rất tốt cho chứn tê tay ở phụ nữ sau sinh

Chườm nóng làm giảm cơn đau mỏi, tê bì tay chân nhanh chóng. Hơi ấm giúp máu huyết lưu thông, tuần hoàn tốt, tránh tình trạng ứ, tắc nghẽn tại chỗ đau.

• Chuẩn bị: Ngải cứu tươi, muối biển hạt to.
• Cách làm: 
  • Bước 1: Hòa muối với ít nước cho tan rồi cho ngải cứu đã cắt nhỏ vào ngâm qua đêm. Lượng muối và ngải cứu bằng nhau.
  • Bước 2: Vắt khô ngải cứu, đem sao khô (rang) hoặc làm nóng.
  • Bước 3: Cho vào túi vải, chườm lên chỗ tay tê.

4.4. Massage, bấm huyệt 

Phụ nữ sau sinh hay bị tê tay có thể dùng đến các phương pháp như massage, bấm huyệt có tác dụng:

• Thư giãn các cơ, chữa đau nhức xương khớp.
• Hạn chế thoái hóa khớp, phục hồi lưu thông máu tại vùng bị tê cứng.
• Từ đó giảm cảm giác tê tay hiệu quả.

Sau đây là các cách massage bấm huyệt cho tay mẹ có thể áp dụng.

Xoa bóp huyệt nội ngoại quan

• Bước 1: Rẽ ngón trỏ và ngón cái tay phải.
• Bước 2: Ngón trỏ tay phải ấn vào huyệt ngoại quan cổ tay trái (trên lằn chỉ cổ tay hai thốn, giữa xương quay và xương trụ, ở mặt giữa sau cánh tay).
• Bước 3: Ngón cái tay phải ấn huyệt nội quan bên cổ tay trái (2 thốn trên chính giữa vân dọc cổ tay).
• Bước 4: Dùng lực ấn bóp nhẹ nhàng 2 ngón tay khoảng 1 – 2 phút.
• Bước 5: Làm tương tự như vậy với bên tay còn lại.

Ấn huyệt bát tà 

• Cách xác định huyệt bát tà: Huyệt bát tà nằm ở giữa kẽ 5 ngón tay. Hai tay có 8 huyệt.
• Cách thực hiện: 
  • Bước 1: Xòe rộng 10 ngón tay, lòng bàn tay hướng vào trong. Một tay khép vào, một tay xòe rộng các kẽ hở.
  • Bước 2: Lặp lại liên tục khoảng 2 – 3 phút.

Luyện tập và xoa bóp

• Bước 1: Lấy 1 tay nắm lấy cổ tay còn lại và xoa bóp bằng chuyển động tròn giúp giảm tắc nghẽn và giúp cho chất lỏng không tích tụ bên trong.
• Bước 2: Duỗi thẳng bàn tay, cánh tay một cách nhẹ nhàng. Lưu ý: Không thực hiện quá sức để tránh làm tổn thương ống cổ tay.
• Bước 3: Nhờ người khác xoa bóp nhẹ nhàng bàn tay, cổ tay, di chuyển về phía nách rồi đến vai, cổ, lưng trên.

Xoa bóp bấm huyệt thập tuyên

• Cách xác định huyệt thập tuyên: Huyệt thập tuyên nằm ở 10 đầu ngón tay, cách móng tay 1 phân. Hai tay có 10 huyệt.
• Cách thực hiện:
  • Bước 1: Đổi 2 tay, ngón cái và ngón trỏ rẽ ra.
  • Bước 2: Ấn lần lượt 2 bên, 10 ngón xoa bóp trong khoảng 2 – 3 phút.

4.5. Duy trì những thói quen tốt khác

Không làm việc quá nặng, nghỉ ngơi hợp lý khi bị chứng tê tay

Việc duy trì các thói quen tốt trong sinh hoạt sẽ tốt cho phụ nữ sau sinh hay bị tê tay. Những thói quen nhỏ tưởng chừng đơn giản nhưng lại giúp mẹ cảm thấy thoải mái, khỏe mạnh hơn, tự tin hơn trong thời gian này.

• Tránh hoạt động mạnh, làm việc nặng nhọc, nghỉ ngơi hợp lý.
• Nằm ở tư thế thích hợp, hạn chế nằm 1 tư thế quá lâu, nhớ thay đổi tư thế thường xuyên để tránh tê mỏi tay chân.
• Tránh làm những việc phải ngâm tay trong nước lâu như rửa bát, giặt quần áo… .
• Tránh uống rượu, hút thuốc lá.
• Thường xuyên tắm nắng vào sáng sớm để cơ thể hấp thụ và tạo Vitamin D từ ánh nắng mặt trời, tốt cho xương.
• Giữ ấm cho tay khi thời tiết giao mùa.
• Uống trà hoa cúc giúp thư giãn tinh thần, giảm viêm. Lưu ý: Chỉ nên uống 1 cốc vào buổi tối.

Duy trì thói quen và thực hiện các phương pháp như trên sẽ giúp mẹ không còn lo lắng về tình trạng này. Tùy vào cơ địa mà hiệu quả có thể nhanh hoặc chậm hơn. 

Lưu ý: Không thực hiện cách chữa tê tay của người bình thường hoặc người bị bệnh liên quan đến tê tay. Vì nguyên nhân gây tê tay khác nhau, áp dụng sai phương pháp điều trị có thể nặng thêm.

5. Cách hạn chế tê nhức tay ở phụ nữ sau sinh như thế nào?

Viên uống với thành phần chính là nhung hươu bổ sung nhiều vitamin và khoáng chất

Hỏi: “Chào bác sĩ. Tôi mới sinh con và nghe nói phụ nữ sau sinh hay bị tê tay, cần phải có cách hạn chế ngay từ đầu để hiện tượng này không xảy ra. Vậy có những cách nào có thể áp dụng ngay tại nhà không ạ?”

Đáp: Chào bạn. Đúng là phụ nữ sau sinh hay bị tê tay. Để tránh hiện tượng này, bạn có thể áp dụng các cách sau:

• Thực hiện chế độ ăn lành mạnh, giữ cân nặng mức ổn định.
• Hạn chế đường, muối, chất béo.
• Bổ sung nước, trái cây, rau củ mỗi ngày.
• Bổ sung thêm các thực phẩm giàu Vitamin B6, Canxi, thực phẩm bổ máu như: tỏi, bơ, hạt hướng dương, hạt phỉ, hạt vừng, thịt nạc (thịt cừu, thịt lợn,…), cá chứa nhiều dầu (cá hồi, cá ngừ, cá thu,…), rau xanh đậm (cải xanh, rau ngót, bông cải xanh,…), viên nhung hươu… . Nếu không thể bổ sung qua thức ăn hằng ngày, bạn có thể dùng thực phẩm chức năng như viên nhung hươu để thay thế. Nhung hươu chứa nhiều chất dinh dưỡng giúp bổ máu, bồi bổ cơ thể từ đó cải thiện tình trạng tê tay hiệu quả.

Bạn nên đọc: Tại sao nên bổ sung nhung hươu cho phụ nữ sau sinh?

Trên đây là tất cả các thông tin giải đáp về vấn đề phụ nữ sau sinh hay bị tê tay cho những câu hỏi mà chương trình nhận được từ các mẹ. Khi bị tê tay, mẹ đừng chủ quan mà hãy áp dụng các phương pháp chữa trị bên trên nhé! Nếu các biện pháp tự chữa trị tỏ ra không hiệu quả thì các mẹ nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và chữa trị kịp thời.